Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu gạo toàn cầu đầy biến động, các doanh nghiệp Việt Nam đang dần chuyển đổi chiến lược, tập trung vào chất lượng và giá trị gia tăng thay vì chỉ chú trọng vào sản lượng. Một trong những thị trường được nhắm đến là Nhật Bản, nổi tiếng với những tiêu chuẩn khắt khe nhưng cũng đầy tiềm năng.
Bước chân tiên phong và tầm nhìn chất lượng
Tháng 5/2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng khi Tập đoàn PAN chuẩn bị xuất khẩu lô gạo đầu tiên có dán nhãn phát thải carbon sang Nhật Bản. Bà Nguyễn Thị Trà My – Phó Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn PAN – nhấn mạnh: “Định hướng của Tập đoàn PAN và Vinaseed là đặt chất lượng lên hàng đầu và tập trung vào thị trường khó tính”. Lô hàng này có giá bán tại kho 785 USD/tấn, khi đến cảng Nhật Bản (FOB) sẽ trên 800 USD/tấn, một mức giá ấn tượng so với giá xuất khẩu trung bình của gạo Việt Nam.
Nâng tầm giá trị hạt gạo Việt để chinh phục thị trường Nhật Bản
Theo bà Trà My, nhu cầu gạo tại Nhật Bản đang tốt, và Vinaseed tự tin vào chất lượng, khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Việc tham gia dự án TRVC và canh tác giảm phát thải cũng mang lại những kết quả tích cực. Bà khẳng định: “PAN và Vinaseed luôn tìm kiếm những thị trường khó tính bởi khi làm việc với họ, chúng tôi có thể thể hiện được sức cạnh tranh thực sự”.
Thị trường gạo Nhật Bản đang có những biến động do lạm phát khiến giá gạo tăng. Chính phủ Nhật Bản thậm chí đã phải xả gạo dự trữ quốc gia để ổn định giá, và biện pháp này kéo dài đến tháng 7/2025. Trong bối cảnh đó, các công ty tư nhân Nhật Bản đang có kế hoạch tăng cường nhập khẩu gạo ngoài hạn ngạch, mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam.
Liên kết và tiêu chuẩn cao
Để xuất khẩu gạo sang Nhật Bản, các doanh nghiệp Việt Nam cần bắt đầu từ khâu sản xuất. Dù các FTA giúp giảm rào cản thương mại, chất lượng vẫn là yếu tố quyết định,nông dân cần liên kết với doanh nghiệp và trồng theo yêu cầu, trong khi doanh nghiệp phải sản xuất theo tiêu chuẩn nhập khẩu. Việc triển khai “Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp” sẽ vừa giảm chi phí cho nông dân vừa nâng cao giá trị hạt gạo.
Chuyên gia Hoàng Trọng Thủy lưu ý Nhật Bản có tiêu chuẩn nhập khẩu rất cao, thường ưu tiên gạo giống Nhật Bản trồng tại Việt Nam, với truy xuất nguồn gốc nghiêm ngặt và tiêu chuẩn hữu cơ. Gạo Việt Nam đang cạnh tranh với nhiều quốc gia khác tại thị trường này.
Tuy nhiên, các chuyên gia đều tin rằng gạo Việt Nam đang dần chiếm được lòng tin trên thế giới. Cùng với việc dự báo thị trường tốt và triển khai hiệu quả Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, Việt Nam hoàn toàn có khả năng nâng cao năng lực cạnh tranh và chinh phục những thị trường khó tính như Nhật Bản, từ đó nâng tầm giá trị hạt gạo Việt trên trường quốc tế. Bước đi của Tập đoàn PAN là một minh chứng cho hướng đi đầy hứa hẹn này.
Tâm An (t/h)
